جغرافی دانان برای این که بتوانند سطح زمین را بهتر مطالعه کنند و بفهمند هر مکان به طور دقیق در کدام قسمت زمین قرار گرفته است، روی کره جغرافیایی و نقشه ها خط هایی ترسیم کرده اند. این حط ها فرضی هستند و به طور واقعی در روی زمین وجود ندارند.
اگر کره زمین را به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم، به هر نیمه آن نیمکره گفته می شود.
استوا خطی فرضی است که مانند کمربندی به دور کره زمین کشیده شده است و زمین را به دو نیمه مساوی تقسیم می کند. این دو نیمه را نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی می نامند.
نیمکره شمالی در بالای خطّ استوا و نیمکره جنوبی در پایین خطّ استوا قرار دارد.
به خطّ استوا و خط های فرضی که به موازات آن رسم شده اند، مدار می گویند.
مدار استوا صفر درجه است و تا قطب شمال و قطب جنوب به 90 درجه تقسیم شده است.
به خط های فرضی که از قطب شمال تا قطب جنوب کشیده شده اند، نصف النّهار می گویند.
نصف النّهار مبدأ، صفر درجه است. از نصف النّهار مبدأ به سمت شرق به 180 درجه و به سمت غرب نیز به 180 درجه تقسیم شده است.
مهم ترین نصف النّهار، نصف النّهار مبدأ است که از دهکده گرینویچ در نزدیکی شهر لندن عبور می کند و به همین دلیل به آن نصف النّهار گرینویچ هم می گویند.
نصف النّهار مبدأ، زمین را به دو نیمکره شرقی و غربی تقسیم می کند.